خلاصه مطلب
از گفتن «نه، نکن و بس کن» اجتناب کنید
این یکی از بهترین راهها برای جلوگیری از بروز تندخویی در کودکان است. هرچند ممکن است دشوار باشد، اما وقتی صحبت از کنترل تندخویی فرزندتان میشود، این اساسیترین قانونی است که مهارت ویژهای در این حوزه به شما میدهد. لازم نیست که به هرچیزی بله بگویید و جواب مثبت بدهید، اما تلاش کنید از واژههای منفیای که ممکن است کودک با شنیدن آنها احساس شکست کند و تسلیم ناتوانیاش بشود، اجتناب کنید.
تجزیه و تحلیل کنید
یکی از راههای خوب برای حفظ ارتباط و درک نیازها و احساسات کودک این است که بدانید چه چیزی او را نگران کرده و سبب میشود که او به ابراز رفتار تندخویانه تمایل پیدا کند. این رفتار ممکن است در هر کودکی متفاوت باشد. اکثر کودکان به هنگام گرسنگی تمایل به پرخاشگری و بدخلقی دارند، در حالیکه سایر کودکان ممکن است دچار خوابآلودگی یا یک خستگی و بی حوصلگی ساده شوند
ارتباط چشمی برقرار کنید.
در این مرحله مهم است که تا سطح چشمان کودک خود خم شوید و پایین بیایید. بسیاری از محققان بر این باورند که افرادی که با دیگران ارتباط چشمی برقرار میکنند بر آنها تاثیر بیشتری خواهند گذاشت، و این دقیقا همان چیزی است که شما میخواهید از آن در ارتباط با کودکتان استفاده کنید. عادتهایی مثل با فریاد دستور دادن یا دادزدن از اتاقی دیگر به منظور جلب توجه کودکتان را ترک کنید. در عوض، خم شوید تا همقد او شوید، به چشمانش نگاه کنید و با متانت و قاطعانه و با لحنی روشن، صحبت کنید و مراقب باشید خیلی ساده یا سختگیرانه عمل نکنید.
به کودک زمان دهید.
اگر تشخیص دادید که فرزندتان رفتار نامناسبی دارد، به سرعت از او نخواهید که رفتارش را متوقف کند – زیرا او وسوسه خواهد شد که این رفتار را بارها و بارها تکرار کند! برای انتقال و جایگزینی هر فعالیت و رفتار دیگری به او زمان بدهید. ایدهی فوقالعادهی دیگر این است که اولتیماتوم و هشداری 5 دقیقهای به او بدهید (در اینجا با متانت و با وقار باشید) تا گریهی خود را پایان دهد یا دست از شلوغ کاریاش بردارد.
بازی بسازید
بسیاری از بچهها وقتی که میخواهند فعالیتهای تکراری و روزمرهی زندگی را انجام بدهند، مانند حمام کردن یا مسواک زدن دندانها، ممکن است پرخاشگری کنند. یکی از راههای خوبی که میتواند به کودک کمک کند تا هنگام انجام فعالیاتهای تکراری و روزمره از رفتار نامناسب دور بماند، این است که این فعالیتها را برای او لذتبخش کنید. برای اینکه به او کمک کنید تجربهی حمام لذت بخشی داشته باشد، برای او اسباببازیهای مخصوص حمام و صابون ارگانیک فانتزی تهیه کنید. در اینترنت به دنبال بازیهای خوبی بگردید که بتواند حس انجام کارهای تکراری و روزمره را شبیه به حس زمان بازی کند. ایدهی خوبِ دیگر این است که اهمیت این فعالیتهای تکراری و روزمره را به کودک خود آموزش دهید. برای او توضیح دهید که حمامکردن چگونه بدن را تمیز و با نشاط نگه میدارد، و مسواک زدن به او کمک میکند تا دندانهایش را سفید و درخشنده نگه دارد.
کنترلتان را از دست ندهید
وقتهایی هست که ممکن است فرزندتان خیلی غیرقابل تحمل شود و اذیت کند و کنترل او سخت شود، در این شرایط مهم نیست که چه اتفاقی افتاده است. سعی کنید کنترلتان را از دست ندهید، چون این رفتار همان چیزی است که کودک را وادار خواهد کرد که کارش را حتی بیشتر از قبل تکرار کند. به یاد داشته باشید که نگرانی و اضطراب مسری است، پس در طول این مدت آرامشتان را حفظ کنید. از اینکه به راحتی تسلیم خواسته کودکتان شوید اجتناب کنید، مخصوصا اگر این دقیقا خواستهی اصلیِ او نیست. شرایط کنترل اوضاع را فراهم کنید، اما از راه درست و با استفاده از روش درست. اجازه بدهید که او بداند فرد مسئول و تصمیمگیرنده شما هستید، اما برای نظر او هم ارزش قائلید. به خاطر داشته باشید که این زمانی است که دارید رفتار کودکتان را برای آینده شکل میدهید، بنابراین مطمئن شوید که کاملا قاطعانه و با وقار و متانت با او برخورد میکنید.
در قرن ۲۱ ؛ آموزش مهارت های زندگی به عنوان یک اصل، ضروری است:
« شکل دادن به زندگی از درون تا بیرون »
همه ما در زندگی با موقعیت هایی روبرو می شویم که به درستی عمل نکنیم سلامت روانی خودمان و دیگران به خطر می افتد. این موفقیت ها مختلف هستند. به طور مثال: چگونه با دوستان و اطرافیان خود ارتباط برقرار کنیم؟ چگونه مسئولیت های جدید را بپذیریم ؟ چگونه تصمیم بگیریم؟چگونه مشکلاتمان را حل کنیم؟ چگونه با ترس ، اضطراب ، ناکامی ، افسردگی و فشارهای روانی مقابله کنیم؟
تعریف:
مهارت های زندگی ، توانایی هایی هستند که به ما کمک می کنند با موقعیت های زندگی ، بخصوص موقعیت های پُرخطر ، به طور صحیح برخورد کنیم. وقتی این مهارت ها را کسب کردیم ، می توانیم در ایجاد ارتباط با دیگران سازگارانه عمل کنیم و بدون توسل به اعمالی که به خودمان یا دیگران صدمه می زند مشکلات را حل کنیم.
به طور کلی مهارت های زندگی؛ مهارت هایی هستند که برای افزایش توانایی های روانی – اجتماعی افراد آموزش داده می شوند و فرد را قادر می سازند تا به طور مؤثر با مقتضیات و کشمکش های زندگی روبرو شود که در نهایت منجر به ارتقای بهداشت روانی افراد جامعه، غنای روابط انسانی ، افزایش سلامت و رفتارهای سلامتیدر سطح جامعه می گردند.

آموزش مهارت هایی چون حل مسأله و تصمیم گیری ، تفکر خلاق و انتقادی ، روابط بین فردی ، خودآگاهی ، همدلی و مهارت های مقابله با استرس در مدارس ، علی الخصوص مقاطع تحصیلی حساس پیش دبستانی ، دبستان و راهنمایی( متوسطه دوره اول) یعنی تا سن ۱۵ سالگی که همزمان با شکل گیری شخصیت و رشد تفکر شناختی کودکان و دوره حساس نوجوانی در این گروه های سنی می باشد، می تواند به میزان زیادی از آسیب های روانی – اجتماعی آتی پشگیری کند.
هدف از برنامه مهارت های زندگی در مجتمع آموزشی پیشگامان ایران ، ایجاد فرصت هایی برای کودکان و نوجوانان است تا علاوه بر کسب توانایی های خواندن، نوشتن و حساب کردن، مهارت هایی را برای زندگی آینده خودشان در مدرسه کسب نمایند. این مهارت های اساسی عبارتند از :
۱- مهارت های خودآگاهی
۲- مهارت های همدلی
۳- مهارت های ارتباط مؤثر
۴- مهارت های روابط بین فردی
۵- مهارت های تصمیم گیری
۶- مهارت های حل مسأله
۷- مهارت های تفکر خلاق
۸- مهارت های تفکر انتقادی
۹- مهارت های توانایی حل مسأله
۱۰- مهارت های مقابله با استرس
کمیته آموزشی و مشاوره پیشگامان ایران